Baş Parmak KireçlenmesiEl parmaklarında özellikle baş parmak kireçlenmesi oldukça yaygındır. Baş parmak kökündeki kireçlenme, diz ve kalçalarda başlayabilecek kireçlenmelerin habercisi olabilir. El parmak eklemlerindeki kireçlenme en fazla parmak uç eklemlerinde, daha sonra ise orta eklemlerinde görülmektedir. Uç eklem kireçlenmelerinde ortaya çıkan yapıya Heberden nodülü, orta eklemlerde görülen yapıya ise Bouchard nodülü denir. Baş parmak kök kireçlenmesine ise rizartroz adı verilmektedir. Kireçlenme nadiren 30'lu yaşlarda başlar. Genellikle 45-50 yaşlarında %15-20 oranında görülmesine rağmen, yaş ilerledikçe bu oran artar; 70 yaşın üzerinde %80-90 oranında görülür. Kadınlarda erkeklere göre 10 kat daha sık meydana gelmektedir. Baş Parmak Kireçlenmesi: Eklemlerdeki Kemiklerin Yapısı ve FonksiyonuEklemlerdeki kemiklerin her iki yüzeyi de kıkırdakla kaplanmıştır. Kıkırdak doku, kemiklerin hareket esnasında eklem içinde kolayca kaymasını ve kemik uçlarının birbirine sürtünmemesini sağlar. Kireçlenme, eklem kıkırdağı ve komşu kemik dokularda aşınma ve deformasyon ile karakterize, eklem ağrısına ve tutukluğuna sebep olan kronik bir eklem hastalığıdır. Baş parmak kök eklemi (karpometakarpal eklem) en sık kireçlenen ikinci eklemdir. Baş parmak kök eklemi, birinci metakarp kemik ve trapez kemik tarafından oluşturulan seleye benzer bir eklemdir. Eklemin seleye benzer yapısı sayesinde, baş parmağın kendi etrafında dönmesi, öne-arkaya kıvrılabilmesi, yanlara açılabilmesi ve çimdikleme yapılabilmesi sağlanır. Baş Parmak Kireçlenmesi NedenleriBüyük olasılıkla kıkırdağın yapısındaki bağ dokusuna ait maddeleri üreten hücrelerin anormal çalışması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bağ yaralanması, eklem kıkırdağı hasarı ve eklem içi kırık geçirilmiş olması artrit (kireçlenme) görülme ihtimalini artırır. Artrit ilerledikçe eklemdeki ağrı artar. Ağrı sıklıkla çimdiklemenin kullanıldığı, yazı yazma, kapı ve kilit açma, kavanoz açma gibi hareketlerde artmaktadır. Özellikle dinlenme anında ve geceleri ağrı görülür. Birey çoğu zaman kavrama ve çimdikleme yapamadığından şikâyet eder. Baş parmak tabanında şişmeye bağlı biçim bozukluğu ya da basmakla hassasiyet saptanabilir. Baş parmak hareketleri giderek azalır ve hareket kaybı gelişir. Eklemde tıkırtı hissi olabilir. Bozulma gelişimini tamamlayınca şişlik ve kızarıklık kaybolur. Fakat her gün olmasa da çoğu zaman eklemlerde ağrı, sabahları kısa süren hareket zorluğu, deformite, ekleme güvensizlik hissi ve fonksiyonel kısıtlılık sürer. Yaş ilerledikçe tutulan eklem sayısı ve deformitesi de artar. Zaman geçtikçe parmak orta eklemleri ve baş parmak kök eklemi de hastalığa katılır. TeşhisHastanın semptomları çoğunlukla tanıyı koydururken, muayene sırasında parmağı bastırarak döndürme yapıldığında ağrının artması ve kıkırdak hissi duyulması tanıyı kuvvetlendirir. Görüntüleme yöntemleriyle teşhis net olarak konur. TedaviBaşlangıçta çoğunlukla cerrahi gerektirmemektedir. Ağrı kontrolü; buz tatbiki, ateller, ilaçlar ve eklem içi kortikosteroid enjeksiyonu ile sağlanabilir. Son dönemlerde ilaç olarak önerilebilen glukozamin de kullanılabilir. Gece ağrıları artmış, eklem hareket genişliği azalmış ve cerrahi dışı tedavinin faydalı olmadığı hasta grubunda seçilen cerrahi metotla eklem içi kıkırdakların temizlenmesi, trapez kemiğin çıkarılarak boşluğun farklı tendon materyalleri ile doldurulması yapılabilmektedir. Genellikle bir ay içinde fizik tedavi programına alınarak parmakta hareket uygulamalarına başlanır. |
Bağ parmak kireçlenmesi hakkında çok bilgilendirici bir yazı olmuş. Özellikle yaşla birlikte artan kireçlenme oranları ve kadınların bu durumdan daha fazla etkilenmesi dikkatimi çekti. Kireçlenmenin belirtileri ve nedenleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak, bu durumu yaşayan biri için oldukça önemli. Özellikle eklemlerdeki ağrı ve hareket kısıtlılığı günlük yaşamı nasıl etkiliyor? Bu durumla başa çıkmak için hangi önlemler alınabilir? Ayrıca, tedavi sürecinde cerrahinin gerekip gerekmediği konusunda ne gibi kriterler göz önünde bulunduruluyor?
Cevap yazKöksan, yorumunuz için teşekkür ederim.
Kireçlenmenin Belirtileri
Kireçlenme genellikle eklemlerde ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığı gibi belirtilerle kendini gösterir. Özellikle sabahları veya uzun süre oturduktan sonra hareket etmeye başladığınızda bu belirtiler daha belirgin hale gelebilir. Eklemlerdeki şişlik ve hassasiyet de diğer yaygın semptomlar arasında yer alır.
Nedenleri
Kireçlenmenin başlıca nedenleri arasında yaşlanma, genetik yatkınlık, aşırı kullanım ve yaralanmalar sayılabilir. Kadınların bu duruma daha fazla maruz kalmasının sebepleri arasında hormonal değişiklikler ve menopoz sonrası dönemdeki kemik yoğunluğundaki azalma etkili olabilir.
Günlük Yaşama Etkisi
Kireçlenme, günlük yaşam aktivitelerini zorlaştırabilir. Özellikle merdiven çıkma, çömelme veya uzun süre ayakta durma gibi hareketler, eklemlerdeki ağrı ve sertlik nedeniyle zorlaşabilir. Bu durum, bireyin sosyal hayatını ve bağımsızlığını olumsuz etkileyebilir.
Önlemler
Bu durumla başa çıkmak için bazı önlemler almak faydalı olabilir. Düzenli egzersiz yapmak, eklemleri güçlendirebilir ve hareketliliği artırabilir. Ayrıca, kilo kontrolü sağlamak da eklemlere binen yükü azaltarak ağrıların hafiflemesine yardımcı olabilir. Fizik tedavi, sıcak-soğuk uygulamaları ve destekleyici cihazlar da rahatlama sağlayabilir.
Cerrahi Gerekliliği
Tedavi sürecinde cerrahinin gerekip gerekmediği, kireçlenmenin şiddetine, eklemdeki hasara ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır. Eğer konservatif tedavi yöntemleriyle yeterli iyileşme sağlanamazsa ve günlük yaşamı ciddi şekilde etkileyen ağrılar devam ediyorsa cerrahi müdahale düşünülebilir. Bu durumda, doktorun önerileri ve hastanın ihtiyaçları belirleyici olacaktır.
Umarım bu bilgiler, kireçlenme ile ilgili daha iyi bir anlayış kazanmanıza yardımcı olur.